Dirck van Pallandt

(Dietrich von Pallandt: Tekst bij de grafsteen door: Marc Habets, Pieter Smits en Herman Mücher, secretaris Stichting Vestingstad Valkenburg)

Dirck van Pallandt zou een zeer belangrijke rol in de geschiedenis van Valkenburg  spelen. Hij was de 7e zoon van Werner II van Pallandt en van Alveradis van Egelsdorff en stamde uit een zeer rijk geslacht  dat  in de streek  tussen Maas en Rijn  vele goederen had verworven, met name de heerlijkheid Wittem, incl. Eys,, Epen, Wahlwiller en Mechelen. Door een geldlening  van 9059 gulden aan de Hertog werd hij in 1467 van plaatsvervangend drossaard tot drossaard van Valkenburg benoemd. Dirck van Pallandt was evenals zijn voorgangers  een trouwe aanhanger van de Hertogen van Bourgondië en Brabant-Limburg. Hij was zelfs raad- en kamerheer van de Hertog van Bourgondië en geheimraad van de Hertog van Güllick. In 1465 tijdens het beleg van de Luikenaren heeft hij op uitstekende wijze de verdediging van Valkenburg op zich genomen, en voorkwam daarmee dat we Belgen werden. Tevens zorgde hij voor de verstevigingen van de vestingen in de 15e eeuw, met name het uitdiepen van de stadsgrachten en een valbrug bij de Berkelpoort. Hij deed veel voor de kerk en schonk o.a. 3 kerkklokken. 

In 1468  trok hij met zijn manschappen naar Frankrijk om Hertog Karel de Stoute te helpen in zijn strijd tegen de Franse koning Lodewijk XI. Al snel kwam het tot een wapenstilstand.
In 1471 nam hij met de leenmannen van het Land van Valkenburg deel aan het beleg  van Amiens en doorstond, weliswaar gewond, in 1472 het beleg van Montdidier.  Dirck was nog niet getrouwd toen hij in  in 1467 drossaard werd. Op 16 januari  1472 was het dan zover. Hij trouwde die dag met Appolonia , gravin van der Marck-Arenberg, . Uit hun huwelijk werden  2 kinderen geboren, te weten Anna van Pallandt en Jan van Pallandt. De uitvaartdienst en begrafenis van Dirck van Pallandt hadden plaats in de Minderbroederskerk in Aken. Later bracht men het stoffelijk naar de Sint Nicolaaskerk te Valkenburg, de kerk, waaraan hij zo veel herinneringen had, met name zijn huwelijk.

Dirck van Pallandt moet overleden zijn voor 11 april 1481 daar op die datum  zijn vrouw Apollonia van der Marck-van Arenberg als weduwe voorkomt. Hij is begraven in de parochiekerk van Valkenburg (Rijksarchivaris van de Venne). Dirck van Pallandt  woonde in het kasteel van Valkenburg en was drossaard van het Land van Valkenburg . Zijn overlijden in 1481 werd op grootse wijze herdacht in Aken met 150 Minderbroeders en 150 priesters lazen de mis. Na afloop van de herdenkings missen werd aan de plaatselijke bevolking in Aken  (200 personen), Valkenburg (1500 personen), Wittem (800 personen) en Kitzweiler (800 personen) brood, haring en geld uitgedeeld (Rijksarchivaris van de Venne).

De grafsteen van Dirck van Pallandt is bewaard gebleven en deed in 1926 dienst als drempel  op de boerderij  te Vilt, Vilterhof  (Schurgers, Notten, Pluijmakers in Geschiedenis van Valkenburg-Houthem). Deze grafsteen werd in 1944 door een Amerikaans legervoertuig  doormidden gereden. Later werd de grafsteen , in 2 delen, in het Halderpark tegen de stadsmuur geplaatst. Bij de restauratie van de grafsteen in 2017 zijn beide delen weer samengevoegd en vormen tot op de dag van vandaag de grafsteen van Dirck van Pallandt.

Referenties: J.M. van de Venne (1951). Geschiedenis van het kasteel van Valkenburg, zijn heren en hun drossaarden. Archieven van de Landen van Overmaas, Rijksarchief Limburg (2004). A.C.M. Kappelhof(1991). De Heren en Drossaard van Valkenburg (1365-1672). Schurgers, Notten en Pluijmakers
Valkenburg, 18 juli 2017