Vliegeniers monument

Bij de onthulling van dit oorlogsmonument denken wij 70 jaar terug:
De 2e wereldoorlog die op 3 september 1939 in volle hevigheid is los gebroken. De waanzin van deze oorlog heeft veel leed en miljoenen doden gekost. Het Amerikaanse kerkhof te Margraten, waar 8301 militairen begraven liggen, getuigt van dit menselijke leed.

In de oorlogsjaren was de Wilhelminagrot onder de kabelbaan voor veel Valkenburgers de schuilplaats bij het luchtalarm. Bij een luchtalarm kwamen zo’n 70 mensen van de Oud Valkenburgerweg (nu Neerhem) bij elkaar. Vanuit de zij ingang bekeken de ouderen de omgeving. Voor de wachters aan de poort was goed zichtbaar welke steden gebombardeerd werden. Aken, Keulen en Dusseldorf stonden bijna dagelijks in brand. Vele vijandelijke vliegers zijn door de Duitsers uit de lucht gehaald. Alleen al in de driehoek Roermond-Aken-Luik spreekt men over 372 afgeschoten vliegtuigen.

Valkenburg werd op 29 juni 1943 om 01.25 uur opgeschrikt door een neerstortend vliegtuig die in de Oosterweg werd neergehaald door Duitse nachtjagers. Het betrof een Engelse bommenwerper type Halifax II Hendley. Het vliegtuig stort neer in “de Gats” (Oosterweg) nadat het bij het kapelletje langs de St. Jansbosweg nog een vleugel met motor had verloren.
Zeven vliegeniers uit Canada, Australië en Engeland zijn hierbij omgekomen.

Ter herinnering aan en herdenking van de vliegeniers die hierbij hun leven gelaten hebben is in 2013 dit monument gerealiseerd. Het monument staat in de directe nabijheid van de plek waar het vliegtuig is neergestort en laat de voorbijganger herinneren aan de offers die door deze mensen zijn gegeven. Jaarlijks wordt een kort moment van herdenking en bezinning bij dit monument gehouden.

Vanaf 2016 is het herdenkingsmonument compleet met de landmark “lost, but not forgotten”.
De landmark bestaat uit de propeller van de neergestorte bommenwerper en markeert in het weiland aan de overzijde van de Geul de locatie van het neergestorte vliegtuig.
De propeller van het betreffende vliegtuig is beschikbaar gesteld door dhr. Werner Kreutzer.

De initiator van dit monument, Karel Essers, die het vliegtuig heeft zien neerstorten, is op zoek gegaan naar de gegevens van de bemanning van het neergestorte vliegtuig. Tijdens zijn zoektocht heeft hij het boek “gevecht in de wolken” van Ron Putz gevonden waarin het neergestorte vliegtuig staat beschreven.
Het betreft een Engelse bommenwerper type Halifax II Hendley. Via de archieven van het Regionaal Historisch Centrum Limburg in Maastricht komt Karel Essers achter de gegevens van de vliegtuigbemanning.

De bemanning van het vliegtuig die hier hun leven gelaten hebben zijn:

De bemanning is begraven op het grote kerkhof aan de Tongerseweg te Maastricht.

70 jaar na dato onthullen wij vandaag, als eerbetoon aan deze omgekomen vliegeniers, dit nieuwe monument. Het monument staat in de directe nabijheid van de plek waar het vliegtuig is neergestort en laat de voorbijganger herinneren aan de offers die door deze mensen zijn gegeven.
Dit nieuwe monument is op initiatief van dhr. K. Essers, gerealiseerd door de Kunst- en Cultuurraad Valkenburg a/d Geul.
De ondersteuning vanuit de gemeente Valkenburg a/d Geul is hierbij onontbeerlijk geweest en heeft geresulteerd in een prachtig monument.

Verder met grote dank aan:
Fa. Jac de Groot
Dhr F. Janssen van Natuurmonumenten
Dhr. Roebroeks van het Regionaal Historisch Centrum Limburg

Verder alle mensen die op enigerlei wijze een bijdrage hebben geleverd aan de realisatie en onthulling van dit monument.

Een herdenking brengt het verleden in het heden, met een oog naar de toekomst.
Herdenk deze mensen die hun leven hebben gelaten waardoor wij nu in vrijheid kunnen leven.
Een vrijheid die niet vanzelfsprekend is.
Deze moeten wij zelf vasthouden, koesteren en bewaken.
In de huidige onrustige en instabiele wereld zeker geen sinecure.
Laat de vliegeniers een boegbeeld zijn voor de noodzaak om onze vrijheid te bewaken.